مهریز نمایندگی یزدفردا "ازدواج در ميان ملل و اديان مختلف ، تابع آداب و سنن خاصي است كه اين‌مراسم در ميان پيروان آيين زرتشت در استان يزد نيز از ويژگي‌هايي برخوردار است.
يكي از موبدان زرتشتي در يزد مي‌گويد: آيين ازدواج در ميان پيروان " اشو زرتشت " طبق " آيين نامه احوال شخصي زرتشتيان " كه مجموعه‌اي از آداب و رسوم ماست و در سال ۱۳۱۲خورشيدي با نام " احوال شخصيه زرتشتيان " نوشته شده، انجام مي‌گيرد.
" دينيار شهزادي " افزود: بر اساس اين آيين نامه ، ازدواج دختران كمتر از ۱۵و پسران كمتر از ۱۸سال مجاز نيست ، ولي در صورت ارائه گواهي رشد، بلامانع مي‌باشد.
به گفته وي ، آيين " بله برون ، نشانه‌گذاري و نامزدي " در ميان زرتشتيان آداب خاصي دارد بدين ترتيب كه در مراسم بله برون ، مادر و خواهر داماد به منزل عروس رفته و در صورتي كه عروس پاسخ مثبت دهد در دهانش شيريني مي‌گذارند.
شهزادي افزود: در دوران نامزدي ، دختر و پسر مي‌توانند با هم رفت و آمد داشته باشند و حرف بزنند و يا به گردش بروند كه هدف از آن آشنايي دو جوان با يكديگر و برنامه ريزي براي آينده زندگي هميشگي و مشترك است.
وي اظهار داشت: مدت زمان مراسم نامزدي در ميان زرتشتيان بر اساس آيين نامه آنها و همچنين طبق فرهنگ خاصي كه در ميان آنان حاكم است، حداكثر دو سال تعيين شده و در صورتي كه بدون دليل اين مدت بيشتر شود طرفين مي‌توانند نامزدي را به هم زنند.
به گفته وي ، " مهريه " در ميان زرتشتيان مرسوم نيست و هيچ چيز با اين عنوان تعيين نمي‌شود و به جاي صداق نامه يا سند ازدواج ، مفاد آيين نامه احوال شخصيه زرتشتيان مندرج مي‌شود.
وي گفت: عروس بايد جهيزيه داشته باشد ولي كمبودها را داماد جبران خواهد كرد.
شهزادي افزود: در زمان عقد ، يك بشقاب كه حاوي يك عدد تخم مرغ ، يك عدد قيچي ، جو يا برنج ، آويشن ، سوزن و نخ ، كتاب مقدس اوستا و يك زنار مي‌باشد از سوي برادر داماد بر سر داماد قرار مي‌دهند.
" زنار" ، كمربندي است كه زرتشتيان به كمر خود مي‌بندند.
"تخم مرغ" نشان از حق و حقوقي است كه خانواده عروس به داماد داده و بعد از پايان مراسم خانواده داماد آن را از خانه بيرون مي‌اندازد.
"قيچي" به اين معني است كه زن و شوهر با كمك هم مي‌توانند در زندگي مشترك اختلافات احتمالي را رفع كنند و نشان همبستگي است.
درخصوص فلسفه "نخ و سوزن" گفته شده در صورت ايجاد اختلاف، آنها مي‌توانند ميان خود پيوند، انس و الفت برقرار كنند.
به گفته شهزادي، موبد روز بعد از عقد نيز دوباره به خانه داماد مراجعه مي كند و قسمتي از اوستا را به نام "آب زور" در كنار سبزه و چشمه آب خانه قرائت مي‌كند و بعد شيري كه از قبل تدارك ديده شده توسط موبد با قاشق اندك اندك در آب ريخته مي‌شود و اين امر با هدف آرامش دادن به فكر و روح داماد انجام مي‌گيرد.
وي گفت: طبق اعتقادات پيروان زرتشت ، براي بردن عروس به خانه داماد كه از آن در يزد"عروس كشان" ياد مي‌شود، عروس را سه بار يا هفت بار به دورآتش مي‌گردانند.
در ميان زرتشتيان مرسوم است وقتي كه نوعروس بخواهد از كوچه‌اي مسقف عبور كند و يا به عبارت زرتشتيان " طاق " داشته باشد، بايد به همسايه، قند داد تا از شر اين طاق در امان بماند.
زرتشتيان در مراسم ازدواج ضمن پايكوبي و خواندن اشعار شادي بخش، مراسم "هاوي رو هاوي رو " كه در ميان ايرانيان به "كل زدن" و درميان يزديها به "شولولو" معروف است انجام مي‌گيرد.
اين موبد زرتشتي مي‌گويد: در آيين زرتشت، "طلاق" كه زرتشتيان به آن "رهايي" مي‌گويند جايز نيست كه طلاق نوعي پيمان شكني، گناه كبيره و گناهي نابخشودني محسوب مي‌شود زيرا زن و شوهر تاجان در بدن دارند بايد به پيمان خود وفادار باشند.
وي كه سردفتر ازدواج زرتشتيان استان يزد است مي‌گويد: در طول ۲۲سال فعاليت خود طلاقي به ثبت نرسانده است.
شهزادي ، رهايي را تنها در صورت خارج شدن يكي از زوجين از دين، عقيم بودن يا بد كاره بودن زن جايز دانست.
وي گفت: حتي در صورتي كه زن ، بيمار ، مفلوك و يا ديوانه باشد و يا حداقل پنج سال مفقود شده باشد باز هم طلاق زن جايز نيست ولي مرد مي‌تواند مجددا ازدواج كند.
به گفته وي ، حل اختلاف ميان زن شوهر به عهده بزرگان و ريش سفيدان است ولي در صورت عدم نتيجه‌گيري به محاكم عمومي مراجعه خواهند كرد.
يك بانوي زرتشتي كه در شهر تفت ساكن است ، ايمان، دانش و هنر را از مهم- ترين معيارهاي ازدواج در ميان زرتشتيان نام برد.
وي كه خود را " چهره‌گل " معرفي كرد ، افزود: در صورتي كه خانواده عروس غريبه باشد و از اقوام داماد نباشند ، در زمان بردن عروس در جلوي پاي وي گوسفند سر مي‌برند.
وي نيز بر پيوند ناگسستي ميان عروس و داماد تا زمان مرگ تاكيد كرد و گفت: در قديم تحت هيچ شرايطي " رهايي " يا طلاق جايز نبوده ولي الان در صورت وجود بعضي شرايط اين امر صورت مي‌گيرد.
شمار پيروان اقليت ديني زرتشتيان در استان يزد حدود پنج هزار نفر تخمين زده مي‌شود.
یزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
http://www.yazdfarda.com/news/af/14780/
دوشنبه 27,ژانویه,2025